Ήθη και Έθιμα του Πάσχα

Αναδρομή στη ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ

ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΒΓΑ : Συμβολίζουν με το κόκκινο χρώμα τους το αίμα του Χριστού

ΑΡΝΙ : Συμβολίζει τους πιστούς από την παραβολή του Χριστού με τον βοσκό

ΣΤΑΥΡΟΣ: Συμβολίζει το Σταυρό πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Χριστός

ΛΑΜΠΑΔΑ:Συμβολίζει το φως που έφερε ο Χριστός νικώντας το θάνατο και κατ’ επέκταση το σκοτάδι με την Ανάστασή του

 ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Σάββατο του Λαζάρου

Το Σάββατο του Λαζάρου τα κορίτσια στολίζουν με λουλούδια έναμάθινο καλαθάκι και γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι λέγοντας τα κάλαντα του Λαζάρο. Οι νοικοκυρές φιλεύουν τα παιδιά με αβγά και χρήματα τα οποία μπαίνουν μέσα στο καλαθάκι.

Κάλαντα του Λαζάρου από σχολείο ψαλτικής












Κάλαντα του Λαζάρου από την Κάλυμνο












Τα Λαζαράκια

«Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις» έλεγαν οι γυναίκες σε πολλά χωριά.

Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες, σε μνήμη του Λάζαρου, ζυμώνουν για τα παιδιά ειδικά κουλουράκια, στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται στις εικόνες ο Λάζαρος. Τα ψωμάκια αυτά ονομάζονται Λαζαράκια

Μεγαλη Τετάρτη

Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, τελείται στις Εκκλησίες το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου, κατά τη διάρκεια του οποίου διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται με αυτό το τρόπο το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες, προσφέροντας έτσι τη χάρη και την ευλογία του Ιησού και του Αγίου Πνεύματος.

Το Ευχέλαιο θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι γυναίκες πηγαίνουν στο Μεγάλο Ευχέλαιο, έχοντας μαζί τους μια σουπιέρα με αλεύρι. Σε αυτό στερεώνουν τρία κεριά, τα οποία καίνε κατά την τέλεση του Μυστηρίου. Το αλεύρι αυτό, το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλούρια την επόμενη ημέρα.
                                                           Μεγάλη Πέμπτη
Με ένα κόκκινο πανί, που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, απλωμένο στο μπαλκόνι ή το παράθυρο, ξεκινούν στην επαρχία τη Μεγάλη Πέμπτη οι προετοιμασίες για τη βραδιά της Ανάστασης, ενώ την ίδια ημέρα οι νοικοκυρές σε όλη τη χώρα βάφουν τα κόκκινα αυγά. Τη Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνονται τα πασχαλινά κουλουράκια και τα τσουρέκια. Αυτήν την ημέρα οι νοικοκυρές δεν πλένουν, δεν απλώνουν ούτε κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι. 



Το βράδυ στην εκκλησία βγαίνει ο Εσταυρωμένος. Οι πιστοί πηγαίνουν στεφάνια με λουλούδια και τα αφήνουν στον σταυρό όταν προσκυνάνε. 


Μετά τη λειτουργία οι γυναίκες παραμένουν για να στολίσουν με τα λουλούδια που συγκεντρώθηκαν τον Επιτάφιο.

 Μεγάλη Παρασκευή

Ακόμη και σήμερα σε πολλά σπίτια οι άνθρωποι δεν στρώνουν καν τραπέζι το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής. Οι νοικοκυρές δε μαγειρεύουν και καμιά εργασία δουλειά στο σπίτι δε γίνεται. Το πρωί αυτή της ημέρα οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν το επιτάφιο. Τα παιδιά μπορούν να περάσουν τρεις φορές κάτω από τον επιτάφιο σχηματίζοντας έναν σταυρό. Τα λουλούδια που παίρνουμε από τον επιτάφιο θεωρούνται ευλογημένα και τοποθετούνται στο εικονοστάσι του σπιτιού. Το έθιμο είναι να επισκεπτόμαστε τρεις επιταφίους. Το απόγευμα γίνεται η περιφορά του επιταφίου, τον οποίο ακολουθούν οι πιστοί κρατώντας τα κεριά τους αναμμένα.

 

Μεγάλο Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο οι πιστοί προετοιμάζονται για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης. Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο ιερέας φωνάζει το «Χριστός Ανέστη!». Ένα από τα βασικότερα τελετουργικά στοιχεία της Ανάστασης είναι το αναστάσιμο Φως που έχει έρθει από τον τάφο του Χριστού, με κορυφαία στιγμή την πρόσκληση του ιερέα «Δεύτε λάβετε Φως». Ο ιερέας δίνει το φως από το κερί που κρατά, το οποίο μεταφέρεται από πιστό σε πιστό με το άναμμα της λαμπάδας του.

Το Φως αυτό οι πιστοί το μεταφέρουν στα σπίτια τους με τις λαμπάδες τους. Σε κάποιες περιοχές μάλιστα θεωρούνταν καλοτυχία να μη σβήσει η λαμπάδα με το Άγιο Φως μέχρι να φτάσουν οι πιστοί στο σπίτι. Μπαίνοντας «σταυρώνουν» πρώτα το ανώφλι της εξώπορτας, ενώ παλαιότερα ανανέωναν και το φως του καντηλιού και μάλιστα προσπαθούσαν να το κρατήσουν αναμμένο όσο περισσότερες μέρες μπορούσαν χωρίς να σβήσει. 

Στη συνέχεια τσουγκρίζουμε τα κόκκινα αβγά και τρώμε την παραδοσιακή μαγειρίτσα.