Να 'τη, να 'τη η χελιδόνα

Η επιστροφή των αποδημητικών πουλιών

Από τα 10.000 είδη πουλιών που υπάρχουν στον κόσμο, τα 1.800 είναι αποδημητικά, δηλαδή πουλιά που μεταναστεύουν από την περιοχή που διαμένουν σε μία άλλη αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κυρίως ευκολότερη εύρεση τροφής. Αυτό το πανάρχαιο ταξίδι της μετανάστευσης θεωρείται ότι βασίζεται σε κληρονομικό ένστικτο. Στη χώρα μας, τα αποδημητικά πουλιά φεύγουν το Φθινόπωρο καθώς αντιλαμβάνονται ότι ο Χειμώνας πλησιάζει και επιστρέφουν την Άνοιξη.

Αν και πετούν ασταμάτητα για χιλιάδες χιλιόμετρα, οι αποστάσεις από τον έναν τόπο στον άλλο είναι τεράστιες. Έτσι πολλές φορές επιλέγουν κατάλληλες περιοχές για να σταματήσουν και να ξεκουραστούν.

Το σώμα των αποδημητικών πουλιών έχει το τέλειο σχήμα και η φυσική τους κατάσταση είναι τέτοια που στου επιτρέπουν να διανύουν γρήγορα μεγάλες αποστάσεις. Ο τρόπος με τον οποίο βρίσκουν το δρόμο τους δεν έχει πλήρως γίνει κατανοητός. Οι σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι  έχουν τη δυνατότητα να προσανατολίζονται με βάση το μαγνητικό πεδίο της γης σαν να έχουν πυξίδα και ότι χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς τη θέση του ήλιου ή ακόμα και τη μορφολογία του εδάφους, ποταμών, λιμνών και βουνών.

Είναι ένα μεγάλο και δύσκολο ταξίδι και γι' αυτό το λόγο όταν ετοιμάζονται να φύγουν τρώνε αρκετά και αποθηκεύουν λίπος, μέχρι και 50% του βάρους τους, για να μπορέσουν να αντέξουν στο μακρύ ταξίδι. Κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης ο καιρός παίζει σημαντικό ρόλο με κρισιμότερους παράγοντες την κατεύθυνση του αέρα και τις αλλαγές της θερμοκρασίας. έτσι, τα πουλιά τείνουν να αποφεύγουν τον βροχερό και συννεφιασμένο καιρό, την ομίχλη και τους ισχυρούς ανέμους και σταματούν στα μέσα του ταξιδιού τους εάν συναντήσουν αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Οι μεταναστεύσεις πραγματοποιούνται κατά ομάδες και συνήθως συνταξιδεύουν πολλά διαφορετικά είδη μαζί π.χ. πελαργοί και χελιδόνια που ακολουθούν στην ίδια πορεία. Μερικά είδη κατά το ταξίδι τους περούν σε σχηματισμό V για να εκμεταλλεύονται τα ρεύματα αέρα που δημιουργούνται από το προπορευόμενα μέλη του σχηματισμού και για να έχουν καλύτερη οπτική επαφή μεταξύ τους κάνοντας καλύτερη την επικοινωνία και τον προσανατολισμό κατά την πτήση.
Βλέπουμε λοιπόν ότι τα πουλιά παίρνουν πολλά μέτρα για το μακρύ ταξίδι τους, όμως παρ' όλ' αυτά έχουν να αντιμετωπίσουν έναν μεγάλο κίνδυνο: τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του!
Οι βιότοποι και υδροβιότοποι που ζουν τα αποδημητικά πουλιά όλο και μειώνονται, συρρικνώνονται και ρυπαίνονται από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Χτίζουμε σπίτια εκεί που ζουν τα πουλιά αυτά, βάζουμε ηλεκτροφόρα καλώδια, ανεμογεννήτριες, ρίχνουμε φυτοφάρμακα δηλαδή δηλητήρια στα φυτά που τρώνε. Η λαθροθηρία  ή αλλιώς το παράνομο κυνήγι, απειλεί και αυτό με τη σειρά του, τους πληθυσμούς τους.

Το πιο γνωστό αποδημητικό πουλί στην Ελλάδα είναι το Χελιδόνι, το οποίο φεύγει το φθινόπωρο για την Αφρική και επιστρέφει τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο στην ίδια φωλιά που είχε φτιάξει την προηγούμενη χρονιά. . Άλλα πουλιά είναι το Αηδόνι, ο Τσαλαπετεινός, ο Πελαργός, ο Πελεκάνος, το Φλαμίνγκο, ο Κύκνος, η Αγριόπαπια, η Αγριόχηνα κ.α.

Ας δούμε κι ας παρατηρήσουμε μερικά από τα πιο γνωστά αποδημητικά πουλιά της χώρας μας

Ας δούμε έναν πελαργό στη φωλιά του. Που χτίζουν τη φωλιά τους;

Παρακολουθούμε τη μαμά να ταΐζει τα μικρά χελιδονάκια. Παρατηρούμε τη φωλιά. Τί υλικά έχει χρησιμοποιήσει για να τη φτιάξει;

Ας τραγουδήσουμε "Τα Χελιδόνια"

Ακούμε το παραμύθι "το αηδόνι του αυτοκράτορα"

Θέλετε να φτιάξουμε χελιδόνια και πελαργούς;.......

 

......ή να κατασκευάσουμε ένα κολλάζ με βαμβάκι demake-up. Μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με απλό χαρτί αν δεν έχουμε βαμβάκι τέτοιο σπίτι μας.

Θέλετε να παίξουμε;;;;